190 Het Westen
Notities
250130 Trouw - Amerikaanse bedrijven: goed bezig - Dat is de opinie van Joni Uhlenbeck, waarbij ze het niet heeft over een aantal ict-miljardairs. Duizenden Amerikaanse bedrijven werken aan een wereld die duurzamer en eerlijker wordt dan hij nu is. Als antropoloog en directeur van een juridisch kantoor dat voor de missie gaat en niet voor het grote geld, spreekt het haar aan. Democraten en Republikeinen stimuleren sinds 1973 werknemers als eigenaar van hun bedrijf. Gevolgen: een meer gelijke samenleving, betere bedrijven, versterking van de lokale gemeenschap. Ook in haar eigen bedrijf merkt ze dat het werkt. Fiscale steun zou ook hier goed zijn.
250122 LC - Factcheck: het omgekeerde van censuur - Er is een teveel aan onwaarheid in de wereld. Dweilen met de kraan open, daar leek het de afgelopen jaren op in de VS. Onder Trump komt er nog iets bij; het natrekken van 'feiten' ligt onder vuur. Want feiten die toch geen feiten zijn vallen automatisch in de categorie meningen. Dan wordt het ontmaskeren van een feit automatisch het beperken van de vrijheid van meningsuiting, oftewel censuur. Met name Zuckerbergs bedrijf Meta, met Facebook voorop, stelt zich steeds meer zo op, terwijl het bedrijf al een historie heeft van misinformatie. Zuckerberg zelf lijkt de belangrijkste rem op preventie van misinformatie. Groei van het aantal leden en van hun aandacht voor Facebook, dit laatste gemeten in tijd, daar draait het om bij Facebook. Voor de factcheck branche lijkt het zwaar weer te worden.
250120 Trouw - Desinformatie: torens van leugens - Bij het afscheid van Jimmy Carter sprak Walter Mondale: "We spraken de waarheid, we bleven geloven, we bewaarden de vrede." Die tijden zijn geweest. In 2007 riep Bill Adair de website Politifact in het leven, om de strijd aan te gaan met het politieke fabeltjesland. En al sinds 2003 bestaat factcheckers.org, maar het heeft allemaal niet geholpen. Voor de komst van het internet had de overheid nog enige grip op de waarheid, bijvoorbeeld via een onafhankelijke commissie. Maar via de moderne media gaan leugens en geruchten te snel. Daarnaast is er wantrouwen tegenover de overheid en maatschappelijke instellingen, onder andere omdat ze liegen. In 2024 schreef Adair hierover een boek: Beyond the big lie. Onderzoeksvragen: waarom liegen politici en hoe? Wel, ze denken dat ze er verder mee komen, persoonlijk en politiek, en dat ze de tegenpartij ermee onderuit kunnen halen. Overigens liegen Republikeinen veel meer dan Democraten. De laatsten zijn meer geneigd de regels van de vechtsport te volgen, terwijl de Republikeinen minder hun hand omdraaien voor het ordinaire straatgevecht. Ze willen gelijk krijgen of ze het hebben of niet, terwijl democraten dat ook willen maar vooral als ze het ook hebben. Adair wil politici laten beloven dat ze niet zullen liegen, op straffe van financieel nadeel. Nu werkt het politieke systeem niet. En iedereen snapt dat.
Nog even, en politici kunnen doen wat ze willen, ook in een democratie. Trump neemt hier al een voorschot op. Al is de waarheid nog zo snel, de leugen achterhaalt haar wel.
250117 Trouw - Macht van de rijkdom - Joe Biden waarschuwt zijn onderdanen kort voor het einde van zijn ambtstermijn. Pas op voor schatrijke regeerders, voor kunstmatige intelligenties, voor klimaatveranderaars en voor democratieslopers.
241231 Trouw - Het westen is niet de norm - Wij zijn niet de ideale blauwdruk; accepteer dat. Zo ongeveer betoogt Gijsbert van Iterson Scholten. Zijn denklijn begint bij vrede, die onderhouden moet worden. Positieve vrede hangt ster af van het vermogen om samen te kunnen leven met fundamenteel andersdenkenden, die andere prioriteiten hebben. Het begint met de waardering van diversiteit. Eén volk, één god, één systeem. Maar die benadering zal altijd voor een deel een dwangbuis zijn. Een open houding, verbinding zoeken zonder opgelegde eenheid. Geen opgestoken vinger, maar een uitgestoken hand. Geen standpunt vooraf, maar dialoog en respect. Het is balanceren, boven de afgrond van oorlog. Weerbaarheid en empathie als de spreekwoordelijke twee zijden van dezelfde medaille.
Het valt me steeds weer op dat we het wel weten en kunnen verwoorden, maar dat het gemakkelijker is gezegd dan gedaan.
241023 Trouw - How to Steal a Presidential Election - Rechtsgeleerde Lawrence Lessig ziet in zijn boek 'How to steal...' ondanks hervormingen nog steeds geitenpaadjes waarlangs in de VS de presidentsverkiezingen kunnen worden gestolen. Overigens was de manier waarop Trump in 2020 deze diefstal door zijn vicepresident Mike Pence wilde laten uitvoeren, het domste wat je kunt doen. Pence kon juridisch niet anders dan zijn rug recht houden en wist dat, in tegenstelling tot Trump. Andere republikeinse sleutelfiguren die tegenover Trump hun rug recht hielden waren de gouverneur van Georgia Brian Kemp en fractievoorzitter Mitch McConnell. Maar de geitenpaadjes bestaan en principiële politici sterven uit; carrière-politici nemen het stokje over, aldus Lessig.
Als dat laatste inderdaad het geval is, gaan de VS mogelijk een overgang van 2024 naar 2025 tegemoet met meer turbulentie dan ooit tevoren is gezien. Zandzakken voor het capitool.
241021 Trouw - Klimaatkeuzes volgens Shivant Jhagroe - De door Trouw geïnterviewde onderzoeker mist bij witte rijke westerlingen achtergrondkennis over groene batterijen en vegetarische sojagerechten. In plaats van duurzaamheid pleit hij voor een begrip als ecorechtvaardigheid. Het moet gaan over herstel van ecosystemen, samen met herstel van onderlinge banden. Overleg met kapitalistisch rechts ziet hij niet zitten. Hij hoopt mensen aan te spreken die zowel milieubewust zijn als antiracistisch.
Shivant Jhagroe spreekt mij inderdaad aan; hij verwoordt een kloppende vorm van delen, binnen een systeem van delen dat wereldwijd klopt. Dat doet hij zonder het woord delen in de mond te nemen; in plaats daarvan spreekt hij over herstel van onderlinge banden. Eens, en daaraan vooraf gaat een opbouwproces van samen delen.