Soms strijden


Als delen er niet in zit

Stel, je wordt als land aangevallen door een groot en machtig buurland, dat probeert je hoofdstad te bezetten en het bestuur van het land over te nemen. Hooguit deel je dan nog het oorlogsrecht, of zelfs dat niet. En misschien deel je nog een afspraak om tot een ruil van krijgsgevangenen te komen. Stel, een terroristische organisatie pleegt een grote aanslag op inwoners van jouw land, richt een bloedbad aan en neemt honderden gijzelaars mee terug de grens over. Er volgt een keiharde reactie met als gevolg tienduizenden slachtoffers aan de andere kant van de grens. Actie is reactie is reactie; de gewelddadige reacties stapelen zich op in een door twist, tweedracht en haat verscheurde regio. Partijen delen onder hoge diplomatieke druk hooguit tijdelijke afspraken over humanitaire hulp, over een kortdurend bestand, over bemiddeling en indirect overleg. Nonpolipar koestert in situaties als deze geen illusies; elk minuscuul voorbeeld van onderling delende oorlogspartijen is meegenomen. 


Signalen van urgentie

Nonpolipar ontleent haar bestaansrecht aan de genoemde voorbeelden van oorlogssituaties. Beide excessen hebben de potentie om uit te groeien tot een wereldbrand. Maar de risico's van deze conflictregio's zijn sinds jaar en dag bekend en de lonten werden brandend gehouden.  Zo zijn er meer brandhaarden op onze planeet, die de gemiddelde aardbewoner liever kwijt dan rijk is. Ze zijn het sein voor nonpolipar om iets te doen, hoe klein ook. Preventie staat daarbij voorop. Aan de escalerende voorgeschiedenis van al bestaande explosieve conflicthaarden valt achteraf geen zalf te strijken. Wel mogen we hopen dat ze ons alarmeren en in staat van paraatheid brengen. Zo is denkbaar dat bestaande escalaties ons bij de vraag brengt, of nieuwe escalaties kunnen worden voorkomen of gedempt. Nonpolipar kiest daarbij voor de strategie van delen, door preventief in te zetten op het delen van waarden, van internationaal recht, van overeenkomsten, van goederen, van veiligheid, van ervaringen, enz. Partijen die delen gaan verbindingen aan die voor beide zijden waardevol zijn. Daarmee wordt er een extra weerstand opgebouwd tegen het risico van uit de hand lopende conflicten.  Het pad naar oorlog wordt langer, is lastiger te vinden en zal, eenmaal gevonden , moeilijker begaanbaar zijn.


Gedeelde strijd

Op een minder zwaar niveau zijn er erkende vormen van gedeelde strijd, om conflicten op te lossen. Denk aan allerlei vormen van overleg, bemiddeling, rechtspraak, op regionale, landelijke en internationale schaalniveaus. Nonpolipar ziet hierin niet een vorm van strijd die tegenover delen staat. Het gaat juist om gereguleerde strijd die vaak een juridische grondslag heeft en in principe gericht is op het zonder geweld afhandelen en als het even kan oplossen van conflicten. En het belangrijkste: betrokken partijen accepteren deze vorm van strijd, waardoor gesproken kan worden van gedeelde strijd. Nonpolipar ziet graag verdere opbouw van mogelijkheden voor gedeelde en goed gereguleerde niet gewelddadige strijd. Als het preventieve belang van delen wordt ingezien, en partijen zich ook meer op het principe van delen gaan toeleggen, kan dit op kleinere schaal ook vaker tot conflicten leiden. Als partijen dan over goed gereguleerde vormen van gedeelde geweldloze strijd beschikken, kunnen conflicten eenvoudig in de kiem worden gesmoord, zonder schade voor het opgebouwde en ingerichte onderlinge deelsysteem.