Een nieuwe wetenschap: dividologie

p 19 januari 2025 is op deze website nonpolipar.net een nieuwe wetenschap geïntroduceerd. In het Nederlands heet deze wetenschap 'dividologie', wat is afgeleid van het Latijnse werkwoord dividere. Zoals dividere in het Nederlands vertaald wordt met delen of verdelen, zo onderzoekt dividologie de handeling die mensen aanduiden met het werkwoord 'delen'. Daarbij gaat het alleen om een specifieke vorm van delen, te weten 'samen delen' oftewel 'delen met elkaar'. Dividologie heeft als wetenschap zowel een empirisch als een normatief karakter. Het samen delen krijgt op onze planeet immers vorm en invulling in een complexe samenleving, min of meer gestructureerd door een fijnmazig netwerk van organieke, procesmatige en regulerende condities met een grote diversiteit aan hardheid en gezaghebbendheid. In deze karakterisering tekent zich al af dat we te maken hebben met een praktijkgerichte wetenschap. Dividologie onderzoekt bestaande invullingen van samen delen, welke voor- en nadelen hiermee samengaan voor een (inter-)planetaire samenleving als de onze, en tot slot of, en zo ja hoe deze vorm van delen zowel in theorie als in de praktijk verbeterd kan worden.

 

Probleemschets leefomgeving

Is het nodig om (meer) met elkaar te delen? En zo ja, is het nodig om er een wetenschap van te maken? Nonpolipar stelt dat op beide vragen het antwoord ja is. Laten we maar eens wat rondkijken op onze aardbol. Wat mij als levend mens omgeeft, is letterlijk mijn leefomgeving. Hij bestaat uit één universum, en misschien zelfs meer, zoals sommigen denken. Binnen dat universum is levende materie een randverschijnsel, al zou je dat op onze planeet niet zeggen. Als dominante soort op de blauwe planeet zijn wij immers met zoveel, dat het serieuze problemen begint te geven. Andere levende soorten komen in de verdrukking en ook binnen onze eigen menselijke samenleving zijn er (mede-)mensen die het niet meer kunnen bolwerken, die er onderdoor gaan, die het loodje leggen. Let wel, dit zijn behoorlijk eufemistische omschrijvingen van wat er allemaal speelt aan narigheid in deze wereld. De kwestie is trouwens niet alleen dat we met zoveel zijn; daarnaast speelt ons hele doen en laten een grote rol. Als de aarde ons huis is, dan hebben wij er een behoorlijke puinhoop van gemaakt. Laten we het probleem nog eens wat dichter bij ons bed brengen. Het leent zich er namelijk goed voor om er een huiselijke metafoor op los te laten.

 

Probleemschets metaforisch

Zoals vroeger veel welgestelden een pronkkamer hadden, zo is het ook in onze wereldwijde behuizing. Ons land en met ons veel andere welvarende en rijke landen, wij wonen in de pronkkamer. Andere kamers van het huis zijn veel soberder ingericht. Er zijn zelfs ruimten die alle kenmerken van een bouwval hebben, of al zijn ingestort. Toch bouwen we nog steeds bij, want het wordt alsmaar drukker en voller in het huis, waarvan aan de andere kant steeds meer kamers  als onbewoonbaar moeten worden beschouwd. En toch wonen ook in die kamers mensen, soms onder erbarmelijke omstandigheden. Wij in onze pronkkamer weten dat meer al te goed, want we zijn niet achterlijk. Maar om dan zomaar onze deur wagenwijd open te zetten, dat is een ander verhaal.  Bovendien ligt er rond het huis een grote tuin; er is ruimte om uit te bouwen. Maar het valt op dat de tuin steeds smeriger wordt. Dat komt door al het afval dat er vanuit het huis, en dan vooral vanuit de pronkkamers, wordt gedumpt. En waarom lijkt die tuin nu toch zoveel kleiner dan vroeger? Komt dat omdat wijzelf groot zijn geworden, of ligt het aan onze bouwwoede, onze uitdijende groentetuin, onze stalling voor het wagenpark, of alles samen? Feit is dat er vroeger planten rond het huis groeiden die je nu nergens meer ziet. Feit is dat het vroeger in de tuin wemelde van dierlijk leven, terwijl je de beestjes nu met een lantaarntje moet zoeken.

 

Met elkaar delen als oplossing

Dat in deze wereld welvaart, welzijn, vrede, veiligheid, recht, gezondheid, voedsel, onderdak, scholing, werk en ga zo maar door, niet gelijk zijn verdeeld, is volslagen duidelijk. Dat sommige mensen, en ook andere biologische organismen zoals dieren en planten, hierdoor ernstig in de knel komen of simpelweg omkomen, is dagelijks in het nieuws. Dat er ondanks dat in totaliteit sprake is van een forse menselijke overconsumptie, blijkt uit de toenemende negatieve effecten op onze leefomgeving. Dat de overconsumptie vooral plaatsvindt in rijkere landen, terwijl de minder welvarende delen van de wereld er onevenredig veel zure vruchten van plukken, is een pijnlijke waarheid. Dat er nog steeds bizarre activiteiten plaatsvinden die oorlog heten en die bedoeld zijn om op grote schaal elkaars levens onmogelijk te maken en elkaars leefomgevingen onleefbaar, is harde realiteit. Dat de wereld lijdt onder menselijke overbevolking, en dat de afbrekende effecten van menselijke consumptie en leefstijl zich nu op planetaire schaal voordoen, om over de risico's van oorlogen voor moeder aarde nog maar te zwijgen, valt niet meer te ontkennen. En toch is de mens een kuddedier, dat het belang van delen in de genen heeft. De praktijk van de menselijke samenleving laat dit ook zien: er zijn veel voorbeelden te bewonderen van het menselijk vermogen om te delen. Maar de omstandigheden zijn veranderd en mensen veranderen mee. De dagelijkse harde realiteit laat zien dat ons natuurlijk delend vermogen niet meer voldoende is. Er moet meer gebeuren. Maar wat, door wie, hoe, waar en wanneer? Nonpolipar wil een bijdrage leveren aan de beantwoording van deze vragen en daarvoor onder meer de nieuwe wetenschap van de dividologie inzetten.